Op pad: Börgbloumkes in Domies Toen in Pieterburen
Domies Toen in Pieterburen is dé tuin om in het voorjaar te bezoeken. Hoewel het in februari en maart nog best koud kan zijn, krijg je hier gegarandeerd de voorjaarskriebels. Tussen de bruine bladeren piepen overal groene bladeren en felgekleurde bloemetjes omhoog. Het zijn ‘börgbloumkes’!
Domies Toen in Pieterburen is dé tuin om in het voorjaar te bezoeken. Hoewel het in februari en maart nog best koud kan zijn, krijg je hier gegarandeerd de voorjaarskriebels. Tussen de bruine bladeren piepen overal groene bladeren en felgekleurde bloemetjes omhoog. Het zijn ‘börgbloumkes’!
In Domies Toen vind je de complete collectie stinzenplanten van Noord-Nederland. ‘Stinzenplanten’ is de benaming voor een bijzondere groep voorjaarsbloemen. Het zijn bol-, knol- en wortelgewassen die vanaf de late middeleeuwen vanuit Zuid-Europa en Turkije naar Nederland werden gehaald. Dat was een kostbare aangelegenheid en dus enkel weggelegd voor rijke Groningers. Deze rijke Groningers woonden in stenen borgen en landhuizen. ‘Stins’ is Fries voor steenhuis. De bollen werden vaak dichtbij de huizen geplant. Vandaar de naam ‘stinzenplant’.
Nog steeds vind je stinzenplanten voornamelijk rondom boerderijen, borgen, landhuizen, pastorieën en andere oude buitenplaatsen. Niet voor niets staan ze in Groningen ook wel bekend als‘börgbloumkes’. De planten zijn de afgelopen eeuwen vermeerderd en verwilderd - en hoewel de huizen of boerderijen soms verdwenen zijn, komen deze stinzenplanten ieder jaar terug. De soms zeeën van ‘börgbloumkes’ zijn als het ware levende getuigen van een stukje Groninger geschiedenis. Bekende voorbeelden van ‘börgbloumkes’ zijn de sneeuwklokjes, de krokussen en de heerlijke geurende lelietjes-van-dalen. Er bestaan ook een boel stinzenplanten die minder bekend zijn. Ken jij bijvoorbeeld het Haarlems Klokkenspel, het Stinkend Nieskruid en de Knikkende Vogelmelk?
Tekst: Sanne Meijer